UFRS 8 Faaliyet Bölümleri
Amaç, kapsam ve tanımlar
TMS-14 Bölümlere göre Raporlama standardı yerini alan ve 1 ocak 2009 tarihinden itibaren uygulanması zorunlu hale gelen TFRS 8 Faaliyet Bölümleri standardının teorik çerçevesinde açıklamalar.
Bir işletme, finansal tablo kullanıcılarının, işletme gerçekleştirdiği faaliyetler ile faaliyette bulunduğu ekonomik ortamın niteliği ve finansal etkilerini değerlendirmelerini mümkün kılan bilgileri açıklar.
Kapsam
Standart aşağıdaki şartları taşıyan bir işletmenin ayrı veya bireysel finansal tabloları ve bir grubun ana ortaklığı ile konsolide edilmiş finansal tablolara uygulanır.
Borçlanma araçları veya özkaynağa dayalı finansal araçları borsa veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda (yurtiçi veya yurtdışı borsa veya yerel ve bölgesel piyasaların da dahil olduğu tezgâh üstü piyasada) işlem gören finansal araçlarını halka arz etmek üzere, ilgili düzenleyici kurum kaydına alınan ya da kayda alınma süreci kapsamında finansal tablolarını düzenleyen işletmeler
Faaliyet bölümleri
1-Hasılat elde edebildiği ve harcama yapabildiği (aynı işletmenin diğer kısımları ile yapılan işlemlere ilişkin hasılat ve giderler de dahil olmak üzere) işletme faaliyetlerinde bulunan,
2-Faaliyet sonuçlarının, bölüme tahsis edilecek kaynaklara ilişkin kararların alınması ve bölümün performansının değerlendirilmesi amacıyla işletmenin faaliyetlere ilişkin karar almaya yetkili mercii tarafından düzenli olarak gözden geçirildiği ve
3-Hakkında ayrı finansal bilgilerin mevcut olduğu bir kısmıdır
Bu üç özelliği taşıyan bölümler işletmenin faaliyet bölümü adı altında değerlendirilir. Ayrıca ; işletmenin faaliyetlere ilişkin karar almaya yetkili mercii terimi ile belirli bir ünvanı olan bir yönetici yerine, bir işlev belirtilmektedir. Ve genellikle bir işletmede işletmenin faaliyetlere ilişkin karar almaya yetkili mercii (CEO) ya da işletmenin günlük işlerini yürütmekle sorumlu yönetici (COO) olabilir.
Raporlanabilir bölümler
Öncelikle faaliyet bölümü için yukarıda belirlenmiş 3 özelliğe ilave olarak birleşme ve sayısal alt sınır kriterlerini taşıdığı durumlarda raporlanabilir bölüm olarak kabul edilir.
Birleştime kriterleri:
Faaliyet bölümleri benzer ekonomik özelliklere sahip iseler, genellikle benzer uzun vadeli finansal performans gösterirler. Örneğin, ekonomik özelliklerinin benzer olması durumunda, iki faaliyet bölümünün uzun vadeli ortalama brüt satış karlarının benzer olması beklenir. Birleştirmenin bu TFRS’nin temel ilkesi ile uyumlu olması, bölümlerin benzer ekonomik özelliklere sahip ve bölümlerin aşağıdaki sayılanların her biri açısından benzer olmaları durumunda, iki veya daha fazla faaliyet bölümü tek bir faaliyet bölümü olarak birleştirilebilir:
(a) Ürün ve hizmetlerin niteliği;
(b) Üretim süreçlerinin niteliği;
(c) Ürün ve hizmetleri için müşteri türü veya sınıfı;
(d) Ürünlerini dağıtmak veya hizmetlerini sunmak üzere kullandıkları yöntemler; ve
(e) Uygulanabilir olması durumunda bankacılık, sigorta veya kamu hizmetleri gibi düzenleyici çevrenin niteliği.
Sayısal alt sınırlar
İşletme, aşağıdaki sayısal alt sınırlarından herhangi birini karşılayan faaliyet bölümüne ilişkin bilgiyi ayrı raporlar:
(a) İşletme dışı müşterilere yapılan satışlar ve bölümler arası satışlar veya transferler de dahil olmak üzere, raporlanan hasılatının, işletme içi ve dışı tüm faaliyet bölümlerinin toplam hasılatının yüzde 10’unu veya daha fazlasını oluşturması.
(b) Raporlanan kârının veya zararının mutlak tutarının, (i) zarar bildirmemiş olan tüm faaliyet bölümlerinin birleştirilerek raporlanmış kârının, ve (ii) zarar bildirmiş olan tüm faaliyet bölümlerinin birleştirilerek raporlanmış zararının, mutlak rakamlarla, yüzde 10’u veya daha fazlası olması.
(c) Varlıklarının, tüm faaliyet bölümlerinin toplam varlıklarının yüzde 10’u veya daha fazlası olması.
Yönetimin bölüme ilişkin bilgilerin finansal tablo kullanıcıları için faydalı olacağına inanması durumunda, yukarıdaki sayısal alt sınırlardan herhangi birini karşılamayan faaliyet bölümleri raporlanabilir bölümler olarak değerlendirilebilir ve bunlara ilişkin bilgiler ayrı olarak açıklanabilir.
Faaliyet bölümlerinin benzer ekonomik özellikler taşıması ve birleştirme kriterlerinin çoğunluğunu paylaşmaları durumu ile sınırlı olmak üzere, işletme, sayısal alt sınırları karşılamayan faaliyet bölüm bilgileri ile sayısal alt sınırları karşılamayan diğer faaliyet bölüm bilgilerini, bir raporlanabilir bölüm oluşturmak üzere birleştirebilir.
Faaliyet bölümleri tarafından raporlanan toplam dış hasılatın işletmenin hasılatının yüzde 75’inden düşük olması durumunda, işletme hasılatının en az yüzde 75’i raporlanabilir bölümlere dahil oluncaya kadar, ek faaliyet bölümleri, sayısal alt sınırlar kriterleri karşılamasalar dahi, raporlanabilir bölüm olarak tanımlanır.
Raporlanabilir olmayan diğer işletme faaliyetlerine ve faaliyet bölümlerine ilişkin bilgiler bir araya getirilir ve mutabakatlarda yer alan diğer mutabakat kalemlerinden ayrı olarak ‘diğer tüm bölümler’ kategorisi altında açıklanır. ‘Diğer tüm bölümler’ kategorisine dahil olan hasılat kaynakları açıklanır.
Yönetim, hemen bir önceki dönemde raporlanabilir bölüm olarak belirlenmiş bir faaliyet bölümünün öneminin devam ettiğine karar verirse, ilgili bölüme ilişkin bilgiler, sayısal alt sınırları karşılaması dahi, cari dönemde ayrı olarak raporlanır.
Açıklama
Bir işletme, finansal tablo kullanıcılarının, işletmenin gerçekleştiği faaliyetler ile faaliyette bulunduğu ekonomik ortamın niteliğini ve finansal etkilerini değerlendirmelerini mümkün kılan bilgileri açıklar. Başlıca açıklanan bilgiler;
1-Genel bilgiler
2-Kar veya zarara, varlıklara ve borçlara ilişkin bilgiler
3-Ölçme
4-Mutabakatlar
5-Geçmişte raporlanan bilgilerin yeniden düzenlenmesi
6-Tüm işletmeyi kapsayan açıklamalar.
Haziran, 2013.
